Tężyczka

Kogo dotyka najczęściej tężyczka?

Tężyczka to zaburzenie o bardzo niespecyficznym obrazie klinicznym, które charakteryzuje się nadpobudliwością nerwowo-mięśniową wynikającą ze złożonych zaburzeń elektrolitowych, zwłaszcza niedoboru wapnia i/lub magnezu.  

Tężyczka jest bardzo częstym problemem, niestety dość trudno ją zdiagnozować, a objawy bywają niecharakterystyczne i mogą imitować inne choroby (np. o podłożu psychologicznym). Faktem jest, że osoby, które mają tężyczkę borykają się często z nerwicami lękowymi, atakami paniki, depresją. Schorzenie rozpoczyna się w okresie pomiędzy wiekiem młodzieńczym a 30 rokiem życia.

Prezentacja objawów tężyczki jawnej oraz utajonej

Objawy tężyczki jawnej

W przypadku tężyczki jawnej objawy dzielimy na dwie kluczowe grupy objawy psychiczne oraz objawy fizyczne(narządowe).

Tężyczka objawy narządowe:

 skurcze mięśni – przeważnie łydek i stóp

drętwienia i mrowienia kończyn górnych i dolnych – szczególnie palców rąk

bóle i zawroty głowy,

nadmierna potliwość,

ziębnięcie i zsinienie kończyn

  kłucie i pobolewanie w okolicy serca,

skurcze oskrzeli,

bóle opasujące w klatce piersiowej i jamie brzusznej,

ucisk w nadbrzuszu,

uczucie ciała obcego w gardle ,,gula w gardle’’

drżenia rąk i całego ciała,

bóle mięśniowe,

drętwienia twarzy i języka,

ruchy mimowolne.

Tężyczka objawy psychiczne:

 wzmożona pobudliwość nerwowa,

duszność spoczynkowa,

 niepokój, lęk,

 obniżenie nastroju, 

bezsenność,

 ogólne osłabienie, 

stałe uczucie zmęczenia, 

zasłabnięcia napadowe,

 trudności w koncentracji uwagi, 

drażliwość zaburzenia pamięci, 

wady wymowy np.: zacinanie się.

Wymieniając objawy psychiczne występujące w przebiegu tężyczki warto wspomnieć o lęku napadowym, zwanym inaczej napadami paniki. Osoby z objawami lęku napadowego cierpią na wiele zaburzeń somatycznych: wypadanie płatka zastawki mitralnej, idiopatyczną kardiomiopatię, różnego rodzaju zaburzenia czynności tarczycy, zaostrzenie dolegliwości związanych z owrzodzeniem żołądka i dwunastnicy, nasilenie ataków astmy.

Objawy tężyczki utajonej

Objawy mogące sugerować istnienie tężyczki utajonej dzielą się na:

centralne (wzmożone napięcie nerwowe, napadowe zasłabnięcia, bezsenność, obniżenie nastroju, męczliwość)

obwodowe (skurcze mięśni, drętwienia i mrowienia kończyn, parestezje), wegetatywne (bóle w okolicy przedsercowej, kołatania serca, opasujące bóle w klatce piersiowej i jamie brzusznej, wzdęcia, kolki, zaburzenia naczynioruchowe w obrębie kończyn)

neurologiczne (objaw Chwostka, objaw Trousseau, wygórowane odruchy ścięgniste)

elektrofizjologiczne (obraz spontanicznych wyładowań wieloiglicowych potencjałów).

Przyczyny występowania tężyczki

Tężyczka jawna jest spowodowana brakiem równowagi hormonalnej organizmu związanej

z usunięciem przytarczyc lub chorobami autoimmunologicznymi, najczęstsze przyczyny obejmują:

uszkodzenie przytarczyc w czasie zabiegów operacyjnych okolicy szyi (np. po operacji tarczycy) lub procesy chorobowe prowadzące do uszkodzenia przytarczyc;

problemy z wchłanianiem wapnia, np. ostre zapalenie trzustki, upośledzone wchłanianie jelitowe oraz znaczne niedobory witaminy D;

choroba nowotworowa, radioterapia okolic szyi;

niewystarczająca ilość wapnia w diecie;

stosowanie leków moczopędnych, przeciwpadaczkowych czy też inhibitorów pompy protonowej.

Jak wygląda typowy napad tężyczki?

Typowy napad tężyczki jawnej obejmuje:

drętwienie, mrowienie opuszek palców dłoni i stóp oraz okolicy wokół ust, a następnie;

skurcze dystalnych części kończyn górnych (tzw. ręka położnika) i dolnych (końsko-szpotawe ustawienie stóp);

skurcze kolejnych grup mięśni kończyn, czyli przedramion i ramion;

skurcze mięśni klatki piersiowej oraz twarzy – obserwuje się skurcze powiek oraz mięśnia okrężnego ust (tzw. „usta karpia”).

Biochemiczne podstawy nadpobudliwości nerwowo-mięśniowej

Rola magnezu w fizjologii błony komórkowej pozwala na stabilizację równowagi elektrochemicznej błony, kontrolę przepływu jonów Na+, K+, fosforu i Ca2+ oraz na wydzielanie i transport neurotransmiterów w OUN. Niedobór magnezu może również powodować dodatkowo wydzielanie histaminy (działając na receptory H2) acetylocholiny, insuliny, co z kolei powoduje wzrost stężenia cyklicznego monofosforanu guanozyny (cGMP) i depolaryzuje błonę komórkową.

Znaczenie fizjoterapii oraz osteopatii w leczeniu tężyczki

Znaczna część pacjentów przychodząca do fizjoterapeuty czy osteopaty to pacjenci bez diagnozy tężyczki. Jednak możemy natknąć się na wskazówki, które okażą się cenne w dalszej pracy. ty.

Pacjent z tężyczką wymaga dużej dawki empatii. Terapia powinna być bardzo spokojna i prowadzona z uwagą, gdyż pacjenci z tężyczką maja zwiększoną wrażliwość na dotyk. Dlatego też w walce z objawami bólowymi mało skutecznym środkiem może okazać się terapia narzędziowa, masaż głęboki czy techniki manipulacji. Przydatnymi technikami w pracy z pacjentem cierpiącym z powodu tężyczki mogą być zatem:

techniki odreagowujące układ nerwowy (np. ogólne odreagowanie przy pomocy metody jaką jest pinoterapia),

techniki czaszkowe,

terapia powięziowa,

techniki trakcyjne.

Domowe sposoby na tężyczkę

Pacjenci, u których występuje tężyczka często zgłaszają się do osteopaty czy fizjoterapeuty z powodu ogólnego bólu, który towarzyszy im, na co dzień. Oprócz terapii warto przekazać pacjentowi informację o technikach wyciszających i autotreningach relaksacyjnych. Jest to wspaniałe dopełnienie terapii prowadzonej w gabinecie.

Warto również pomyśleć o diecie!

Produkty bogate w magnez: kasza gryczana, orzechy włoskie, nerkowce, płatki owsiane (ugotowane!), kakao (najlepiej ziarna kakaowca), awokado, zielone liście warzyw, figi, wysokozmineralizowane wody.

Produkty bogate w potas: sok pomidorowy, przecier pomidorowy (np. passata), banany, awokado, bataty, ziemniaki, woda kokosowa.

Zadbać należy o stan jelit – tam następuje wchłanianie. Można zatem wesprzeć je odpowiednimi probiotykami oraz wykluczeniem z diety wszelkich produktów przetworzonych.

Osoby z tężyczką spowodowaną niedoborem wapnia powinny unikać produktów bogatych w fosforany i szczawiany, które wiążą wapń.

Osoby chory nie powinny spożywać alkoholu, energetyków, nadmiernej ilości kawy i herbat.

Stres, niedobory snu, brak odpoczynku bardzo wpływają na samopoczucie u osób z tężyczką. To też redukcja stresu, odpowiednia jakość i ilość snu są kluczowe w leczeniu!

Pozdrawiam serdecznie 

Edyta Adamczyk , fizjoterapeuta na specjalizacji z osteopatii

Ciekawe artykuły o zdrowiu

Poznaj historię osteopatii oraz  Na czym polega Generalny Zabieg Osteopatyczny

Umów wizytę online >> lub Umów wizytę telefonicznie

<< POWRÓT